تأثیر تداخل زمانی علف هرز تاج خروس ریشه-قرمز (Amaranthus retroflexus L.) بر عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.)

    تاج خروس از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دو لپه‏ای در سطح جهان است. به منظور کمی کردن عکس‏العمل لوبیاچشم بلبلی به علف هرز تاج­خروس ­ریشه­قرمز از نظر برخی صفات مرتبط با عملکرد، این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به‏صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا‌ شد. تیمارها در 7 سطح بودند. پنج تیمار اول شامل حضور علف هرز تاج خروس به‏ترتیب در 2، 4، 6، 8 و 10 هفته اول و سپس کنترل تاج خروس در مابقی فصل رویش بود. تیمار ششم شامل حفظ تاج خروس در کل دوره رویش بود. تیمار هفتم به‏عنوان تیمار شاهد انتخاب شد و علف‏های هرز (تاج خروس) در کل دوره رویش کنترل شدند. در تمامی تیمارها بذرهای علف هرز هم‏زمان با لوبیاچشم بلبلی کشت و در زمان­های مربوط به سطوح تیمار از مزرعه وجین شدند. تجزیه واریانس داده‏های آزمایش نشان داد که تأثیر تیمارهای مختلف بر روی کلیه صفات مورد مطالعه معنی‏دار بود. بیشترین میزان پوشش سبز در مرحله گل‏دهی تیمار شاهد بدون علف هرز (79%) و کمترین آن  در تیمار تداخل علف هرز در تمام فصل کشت (25%) اختصاص داشت. وزن ماده­ خشک اندام­های هوایی تیمار شاهد بدون علف هرز (3895 کیلوگرم در هکتار) مشابه تیمار تداخل دوهفته ای تاج خروس در مراحل اول دوره رشد (3889 کیلوگرم در هکتار) بود. با افزایش زمان تداخل تاج خروس، تعداد نیام در بوته با شدت بیشتری در مقایسه با برخی از صفات دیگر کاهش نشان داد. بیشترین کاهش در وزن هزاردانه نسبت به شاهد بدون علف هرز، در تیمار رشد هم‏زمان لوبیاچشم بلبلی و تاج خروس (13/70 درصد) مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه به تیمار تداخل در تمام فصل رویش تعلق داشت و میزان کاهش عملکرد این تیمار نسبت به شاهد بدون علف هرز 49/98 درصد بود. با در نظر گرفتن حداکثر کاهش عملکرد مجاز 10%  توصیه می‏شود که در صورت ادامه حضور تاج خروس در مزرعه تا بیش از 4 هفته اول دوره رشد، نسبت به کنترل  آن اقدام گردد.